Αν κάνουμε, εμείς από την περιοχή του Βορείου Έβρου, ένα ταξίδι στην Αργολίδα επί παραδείγματι, τι θα θέλαμε να δούμε εκεί και πού θα πηγαίναμε; Υπήρχε περίπτωση να πάμε να δούμε τους παραδοσιακούς χορούς της Πελοποννήσου και τις φουστανέλες των χορευτών ενός συλλόγου; Μπορούσαμε, βέβαια, να το κάνουμε, όταν θα γινόταν ένα πανηγύρι σε κάποιο χωριό ένα βράδυ για να χαλαρώσουμε μετά από μια κουραστική περιήγηση σε κάτι πιο σημαντικό.
Ποιο θα ήταν αυτό το σημαντικό στο οποίο θα αφιερώναμε χρόνο και κόπο για να το δούμε, επειδή θα είχε μια αξία;
Η πρώτη σκέψη που συνειρμικά περνάει στο μυαλό μας είναι το θέατρο της Επιδαύρου και οι Μυκήνες. Αυτά έρχονται αμέσως στο μυαλό μας, γιατί έχουν προβληθεί κατά κόρο και έχει ταυτιστεί η περιοχή με αυτά. Αν δεν είχαν δημοσιοποιηθεί αυτά καταλλήλως και επαναλαμβανόμενα, οι περισσότεροι άνθρωποι, πέραν των ειδικών, δεν θα τα γνώριζαν και ποτέ δεν θα έκαναν τον κόπο να τα επισκεφτούν.
Με βάση αυτή την εμπειρική συλλογιστική τα αξιοθέατα ενός τόπου είναι ανύπαρκτα, εάν δεν προβάλλονται.
Δύο παραδείγματα από την περιοχή του Βορείου Έβρου.
Πριν από κάποια χρόνια επισκέφτηκε αυθημερόν την περιοχή μας ένας φίλος νεαρής ηλικίας, ο οποίος δεν είχε χρόνο να μείνει περισσότερο. Ό,τι είδε ήταν από τη διαδρομή και από την περιήγηση σε κάποια σημεία του Δήμου Ορεστιάδας. Παρόλη την ενημέρωση που του έγινε για τα αξιοθέατα του τόπου, δεν έδειξε κανένα ένθερμο ενδιαφέρον γι’ αυτά, επειδή εκ των προτέρων δεν του είχε εντυπωθεί τίποτα σημαντικό στο μυαλό του. Έφυγε με τη ρήση: «Εσείς εδώ έχετε μόνο χωράφια και στρατόπεδα».
Φίλος από τη Γερμανία μας επισκέφτηκε στην Ορεστιάδα πριν από δύο χρόνια για ένα τριήμερο. Ο χρόνος ήταν αρκετός για να μπορέσω να τον ενημερώσω για τα αξιοθέατα (ειρήσθω εν παρόδω, αξιοθέατα: άξια θέασης, αυτά που αξίζουν να τα δεις). Με κάποια δυσπιστία δέχτηκε να πάμε στο Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο της Ορεστιάδας, στην περιοχή του Φράγματος Θεραπειού-Κυπρίνου και στο Ευρωθήραμα Πενταλόφου. Μάλιστα, όταν βρεθήκαμε στο Φράγμα και ενημερώθηκε για τη Γαλήνη, η οποία είναι εγκατελελειμμένη, ζήτησε από μόνος του να πάμε να τη δούμε. Θέλησε να τη δει ως ένα αξιοθέατο, πώς δηλαδή είναι, πώς μοιάζει ένα εγκατελελειμμένο από ανθρώπους χωριό. Έφυγε ενθουσιασμένος με τις καλύτερες εντυπώσεις και υποσχέθηκε να ξαναρθεί, για να γνωρίσει και τα άλλα αξιοθέατα, που δεν πρόλαβε να δει.
Εκ των παραπάνω αβίαστα συμπεραίνει κάποιος ότι το πρόβλημα με την προβολή των αρχαιολογικών ευρημάτων και των πολιτιστικών αγαθών που έχει ο Δήμος Ορεστιάδας δεν εντοπίζεται στην αδιαφορία που δείχνουν οι άλλοι γι’ αυτά. Είναι πρόβλημα εσωτερικό, είναι πρόβλημα δικό μας.
Έχουμε 26 τουλάχιστον πολιτιστικά αγαθά. Τα 17 από αυτά είναι ήδη καταγεγραμμένα ηλεκτρονικά με αξιόλογη τεκμηρίωση από ανθρώπους που γνωρίζουν το αντικείμενο για το οποίο μιλούν.
Όταν βρέθηκε στην περιοχή μας η Πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.), η κ. Α. Γκερέκου, και της μιλήσαμε για αυτά τα αξιοθέατα, ζήτησε να της αποσταλεί αυτό το υλικό από έναν επίσημο φορέα για να προβληθεί μέσω των δικών τους καναλιών ενημέρωσης και επικοινωνίας σε όλον τον Κόσμο. Από την πλευρά μας δεν βρέθηκε κανένας επίσημος φορέας να αναλάβει τη διεκπεραίωση της αποστολής αυτού του υλικού. Έτσι, παραμένουν άγνωστα αυτά τα αξιοθέατα για το πλατύ κοινό, ακόμη και για τους κατοίκους της περιοχής μας. Η μόνη φιλότιμη προσπάθεια έγινε και γίνεται από τη Δημοτική Τηλεόραση της Ορεστιάδας, η οποία κατά καιρούς και επαναλαμβανόμενα προβάλλει αυτά τα αξιοθέατα, αλλά δεν παύει να απευθύνεται σε ένα περιορισμένο κοινό, αφού η εμβέλεια του καναλιού είναι μικρή και σε τοπική κλίμακα.
Στο Δημοβούλιο Ορεστιάδας, τον χώρο της ελεύθερης σκέψης και έκφρασης, έχουμε επανειλημμένα συζητήσει το θέμα και έχουμε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι κάτι πρέπει να γίνει εκ των ενόντων. Να αναλάβουν όποιοι μπορούν και θέλουν πρωτοβουλίες για την ανάδειξη αυτών των αξιοθέατων. Μπορεί να είναι ο Δήμος, το Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο Ορεστιάδας ως φορέας, οι επαγγελματικοί ή οι πολιτιστικοί σύλλογοι ή ακόμη και οι απλοί ιδιώτες.
Τα βήματα είναι απλά.
1. Καταγραφή όλων των αξιοθέατων με εμπεριστατωμένη περιγραφή και τεκμηρίωση.
2. Διάδοση του καταγεγραμμένου υλικού με έντυπα, και κυρίως ηλεκτρονικά, μέσα.
3. Σε κάθε ξενοδοχείο και χώρο παραμονής των επισκεπτών, ακόμη και σε χώρους εστίασης και καφέ, διαμοιρασμός απλών ενημερωτικών εντύπων, τα οποία θα δίνουν πληροφορίες στους θαμώνες για τα αξιοθέατα της περιοχής.
4. Ενημέρωση των μελών των πολιτιστικών συλλόγων, ώστε να είναι σε θέση να υποστηρίξουν στις διαπροσωπικές τους σχέσεις την περιοχή και να είναι διά ζώσης οι πρεσβευτές των αξιοθέατων όπου και όταν χρειαστεί.
5. Ενημέρωση των Σχολείων, για να αγαπήσουν οι μαθητές τον τόπο τους και να μάθουν την αξία του μέσα από τη διαχρονικότητα.
Χωρίς να ισχυριζόμαστε ότι αυτά είναι οι μοναδικές προτάσεις, εμείς, τα μέλη του Δημοβουλίου Ορεστιάδας, είμαστε ανοικτοί σε οποιαδήποτε συζήτηση περί αυτών των θεμάτων για κατάθεση των θέσεών μας και των απόψεών μας.
Ορεστιάδα 09-12-2024
Εκ μέρους του Δημοβουλίου Ορεστιάδας
Ιωάννης Κούζας